
نام کتاب: تاریخ آمریکا (از 1492 تا 2009)
نویسنده: هاوارد زین
مترجم: مانی صالحیعلامه
ناشر: نشر آمه
قیمت: 28000 ت
تعداد صفحات: 928
کشتیهای
بزرگ در ساحل پهلو گرفتند و کریستف کلمب ظفرمند پا به خشکی گذاشت تا سرزمینی نو را
کشف کند. این روایتی رسمی است از کشف قاره آمریکا. اما بهراستی ساکنان بومی سواحل
که به این کشتیها نگاه میکردند چه فکری و چه عاقبتی داشتند.
هاوارد زین در کتاب تاریخ آمریکا به روایت تاریخ از
زبان آن کسانی پرداخته که تا به حال سخنگویی نداشتهاند و البته او به جای قضاوت
اخلاقی و سوگواری برای گذشته، تلاش دارد تا تاریخ از چشم دیگری هم دیده شود و راه
برای اندیشه بهتر گشوده شود و آینده ما به تعبیر زین بر آن لحظات زودگذر مهر و
شفقت گذشته پایهگذاری شود، نه بر آن قرون سراسر جنگ و خونریزی.
به این ترتیب زین ترجیح میدهد به جای دمیدن در
شیپور تاریخ دولتی، داستان کشف قاره آمریکا را از دیدگاه بومیان و آراواکها و
ماجراى قانون اساسى ایالات متحده را از دیدگاه بردگان سیاهپوست و سرگذشت اندرو
جکسون را از دید سرخپوستان چِروکى و ماجراى جنگ داخلى را از دید ایرلندىهاى
نیویورک و جنگ مکزیک را از دید سربازان فرارى لشکر ژنرال اسکات و پیدایش و توسعه
صنایع و صنعتمدارى را از نگاه زنان جوان کارگر در کارخانجات نساجى لاوِل و جنگ
اسپانیا - آمریکا را از دیدگاه کوباییها و اشغال فیلیپین را از دید سربازان
سیاهپوست لوزون و عصر زراندود را از نگاه کشاورزان ایالات جنوبى و جنگ جهانى اول
را از دیدگاه سوسیالیستها و جنگ جهانى دوم را از دیدگاه صلحطلبان و طرح نیودیل
یا «اصلاحات روزولت» را از چشم سیاهپوستان محله هارلم و انحصارطلبى و سلطه
آمریکاى بعد از جنگ جهانی را از دیدگاه کارگران مزارع در آمریکاىلاتین تعریف کند.
او با تکیه بر مستندات و بهویژه مکتوبات بر جایمانده
و تحقیقات پژوهشگران نشان میدهد زمانىکه کلمب وارد شد، تعداد جمعیت مردمی که بر
عرصه پهناور زمینهاى قاره آمریکا پراکنده بودند، حدود 75 میلیون نفر بود که
شاید 25 میلیون نفرشان ساکن آمریکاىشمالى بودند. آنان در واکنش به شرایط مختلف
اقلیمى و خاک، صدها نوع فرهنگ قبیلهاى گوناگون و شاید دوهزار زبان مختلف را
پدید آوردند. آنان فن کشاورزى را بهکمال رساندند و دریافتند که چگونه باید ذرت را
به عمل آورند که به صورت خودرو تکثیر نمیشود و باید آن را کاشت و داشت و آبیارى
کرد و پس از برداشت محصول، باید غلاف یا پوشش روى ذرت را کند و دانهها را جدا
کرد. آنها با نبوغى خارقالعاده انواع دیگرى از میوه و سبزیجات از جمله
بادامزمینى، کاکائو، توتون و کائوچو را پرورش دادند.
اساطیر و داستانهای برجایمانده، همگی از اندیشه
والا و قلب پرمهر سرخپوستان حکایت دارند، کما اینکه کلمب خود به صراحت به این خوشقلبی
اشاره میکند و البته آن را سادهلوحی میداند. طبق گزارش کلمب، سرخپوستان بسیار
سادهلوح هستند و چنان بهراحتى اموال و داراییهایشان را به دیگران مىبخشند که
تا کسى به چشم خود نبیند، نمىتواند باور کند. وقتى شما تقاضاى چیزى را مىکنید که
متعلق به آنهاست، هرگز نه نمىگویند. درست برعکس، آنها حاضر هستند همه چیزشان را
با دیگران شریک کنند... او در پایان گزارشش از اعلیحضرتین تقاضاى کمک کوچکى کرده
بود و مىگفت در مقابل، در سفر بعدىاش «هر قدر طلا که نیاز داشته باشند... و هر
تعداد برده که بخواهند» برایشان مىآورد. به اینترتیب بهخوبى پیداست که کریستف
کلمب و اخلاف و جانشینانش به بیابانى برهوت و خالى از سکنه نیامده بودند بلکه به
دنیایى وارد شدند که در بعضى محلها - درست مثل خود اروپا - جمعیت زیادى زندگى
مىکردند که فرهنگ پیشرفته و پیچیدهاى داشتند و روابط انسانى در میان آنها تکاملیافتهتر
از اروپاییان بود و روابط میان مردان، زنان، کودکان و طبیعت، شاید زیباتر و
دلپذیرتر از هر جاى دیگرى در دنیا، به دقت طراحى و تعیین شده بود. ساکنان بومی،
مردمانى فاقد زبان نوشتارى بودند اما قوانین خاص خودشان، اشعار و تاریخشان را به
یاد سپرده و با واژگانى شفاهى که شاید پیچیدهتر و کاملتر از اروپایىها بود،
همراه با آواز و رقص و نمایشهاى آیینى و سینه به سینه به نسلهاى بعدى منتقل
مىکردند. آنان توجه خاصى به رشد و پرورش شخصیت، استحکام اراده، استقلال فردى،
قابلیت انطباق، نرمش و حوصله، احساسات و عواطف، اقتدار و توانایى فردى و نیز
همراهى و شراکت با یکدیگر و با طبیعت اطرافشان داشتند. اما رهاورد کلمب برای
اسپانیاییها چه بود؟ به روایت زین آن همه طلا و نقرهاى که به تاراج رفت و به
اسپانیا حمل شد، مردم اسپانیا را غنىتر نکرد. فقط مدتى امکان برترى ناچیزى در
موازنه قوا را به شاهان اسپانیا بخشید و اینان فرصتى پیدا کردند تا سربازان مزدور
بیشترى براى جنگهایشان اجیر کنند. آنان به هر حال جنگها را باختند و تنها چیزى
که باقى ماند تورمى مرگبار، مردمانى گرسنه، ثروتمندتر شدن ثروتمندان، فقیرتر شدن
فقیران و طبقه کشاورزى درهمشکسته بود.
«تاریخ آمریکا از 1492 تا 2001» نوشته هاوارد زین با ترجمه مانی صالحیعلامه
را انتشارات کتاب آمه با قیمت 28000تومان و در 928 صفحه منتشر کرده است؛ کتابی که
روایت مردم آمریکا را در برابر روایت رسمی مطرح و به آیندهای بدون خشونت سلام میکند.
این کتاب را خوانده ام. شبیه کتاب مبلغ های کمونیستی است. فقط شعار داده است و هیچ مثال یا حقیقتی برای اثبات آنچه گفته است نیاورده است. یک کتاب ایدئولوژیکی و بی محتوا